بۆ کەڤین و خێزانەکەی، ئابی ٢٠٢٢
ناتوانم بڵێم چەندە دڵتەنگ بووم کاتێک نەزەند هەواڵی مەرگی کەڤینی پێڕاگەیاندم.مەرگی کەڤین خەمێکی قوڵە بۆ خانەوادەکەتان. هەرچەندە من تەنها چەند جارێک بینیومە، بەڵام بەڕاستی کوڕێکی خوێنشیرین، ڕاستگۆ، لەبەردڵان، متمانەبەخۆ و زرنگ بوو. ئەوکات کە لە هەرێمی کوردستان (کوردستانی عێراق) لەگەڵ نەنکی شیرینی دەژیا، ئەو خاتوونەی شەرەفی بێشوماری ناسینێکی کورتیم پێبڕا، دواتر بەشانازییەوە بووە هەوێنی هۆنراوەیەکم دەربارەی رێزلێنانی نەنک و ژیانی ئەو.
ئەوکات من و نەزەند کارمان لەسەر توێژینەوەکەمان دەکرد کە دەربارەی کێشەکانی ژنان بوو لەو ناوچەیە. ئێمە لە هۆتێل چوارچرا لە هەولێر دەماینەوە، کەڤینیش لەوێ دەمایەوە بۆ چوونەدەرەوە لەگەڵ نەزەند و پورزاکەی، ڕێژین، ئەویش بۆ ئەو دەرچوونانە و هەروەها خوێندنیش لە ماڵی نەنکیەوە کە لە کۆیە بوون هاتبووە هەولێر. چەند ئێورەیەکمان بە پێکەنین، قسەکردن و گەڕان بەنێو ئینتەرنێتدا بەدوای شتدا بەیەکەوە بەسەربرد، بەڕاستی کەڤین لە بواری گەڕان بەنێو ئینتەرنیتدا تەواو سەرسوڕهێنەربوو! هەروەها چەند جارێکیش چووینە دەرەوە و بازاڕکردنیش. جارێکیان، هەموومان چووینە سەر شاخ و کاتێکی دڵگیرمان بە پێکەنین و گۆرانی گوتنەوە بەسەر برد. کەڤین لەو گەشتە تا ڕادەیەک قەرەباڵغە دڵخۆشبوو کە دەیتوانی دیمەنەکانی شارلە بەرزاییەوە ببینێت. بە ماشێنێکی خێرا و لەلایەن شۆفێرێکی کارامەوە خۆمان گەیاندە ئەوێ،ئەویش خەریکی پێکەنین و گاڵتە و گەپ بوو لەگەڵمان، هەر وەکو ئەوەی ئەندامێکی گروپەکەمان بێت، سەرەڕای ئەوەی هەموومان لەو بەتەمەنتر بووین.
لە ڕابردوودا بەچڕی کارم لەگەڵ ئەو هەرزەکارانەدا کردووە کە لە کێشەدان، بەدڵنیاییەوە دەمزانی هەندێک کێشەی هەن. بەڵام کاتێک بینیم دەدرەوشایەوە و گەشبین بوو، بەڕاستییەکەی گەلێک زرنگ بوو، بەڵام هەستیشم بەو کێشەیەی دەکرد کە لە حەز و ویستی بۆ بەسەربردنی ژیانێکی ناباو دووچاری بووبوو. ئەوکات هیوای دەخواست بگەڕێتەوە بۆ ئەمستەردام، دواتریش هەر گەڕایەوە.
کەڤین گەنجێکی شیرین، قۆز، قسەزان و متمانەبەخۆ بوو، لە گفتوگۆدا لە ئاستی ئێمە و هاوڕێیەکی ڕۆحسوک بوو. پێموابێت زۆر دڵخۆشبوو کە لەنێو گروپێکی زیرەک، ڕووناکبیر، چالاک و فرەنەتەوەدا بوو، ئێمەش هەموومان پاڵپشتی بووین. جارەکانی تر، من و کەڤین زیاتر دەچووینە نێو هەندێک گفتوگۆی تایبەتەوە کاتێک کەمێک باسی ترس و دڵەڕاوکێکانی خۆی دەکرد، هەروەها کە باسی خۆشەویستی ڕۆژئاوایی دەکرد (کە بیگومان لە کوردستان نەیدەتوانی لەو چەشنە خۆشەویستەی هەبێت) و کە باسی ئەو فێرگەیەی دەکرد لێی دەخوێند. هەروەها ئەوەشم بۆ دەرکەوت کە چەند متمانەبەخۆ، بەتوانا و سوعبەتچیە.
کەڤین شانازی بە خانەوادەکەی و ڕۆڵیان لەهەمبەر کێشەی کورد دەکرد، هەروەها ڕێزێکی زۆری بۆ نەنکی هەبوو. ڕوونبوو کە نەزەندی پوری وئاوازی دایکی زۆر خۆشدەویست. قسەکردن لەگەڵی و فێربوونی شتانێک لێیەوە سەبارەت بە تەکنەلۆجیا و دنیابینی گەنجان چێژبەخش بوو، هاوکات وەکو نەوەی دووەمی کوردانی تاراوگە لە ئەوروپا و گەورەبوونی وەکو ئەوروپییەک. دەکرا هەست بەوە بکرێت لاسارییەکی تێدایە و گەنجێک نەبوو کۆنتڕۆڵ بکرێت. لەگەڵ ئەوەشدا، بەسەربردنی کات خۆش بوو لەتەکی و گیروگرفتێکی زۆر کەمتری هەبوو بە بەراورد بەو کوڕە لاوانەی پێشتر کارم لەگەڵدا کردبوون. ئەوکات هیوا هەبوو کە هەموو شتێک بەرەو باشی بڕوات، ئێستا زۆر خەمبارم کە وا دەرنەچوو.
سەرەڕای ئەوانە، دوای ئەو کاتە خۆشانەی باسم کردن، کەڤین بەردەوام بوو لەسەر خوێندنەکەی لە خوێندنگا و دواتریش لە زانکۆ. دەزانم دواتر چوو بۆ پاریس و کاری لەسەر مافەکانی مرۆڤ بۆ کوردەکان دەکرد، هەروەها خۆی تەرخان کردبوو بۆ پاڵپشتیکردن لە کێشە لەبن-نەهاتووەکەی کورد سەبارەت بە دادپەروەری. ئاگاداربووم یاریدەی دادوەر سایمۆن مینکس-ی دەدا، ئەو دادوەرەی بەرگری لە کوردەکان دەکرد لە کەیسی ئەو چەکە کیمیاییانەی بە سەدام حوسێن فرۆشرابوون، هەروەها ئاگادارم کە رێکخراوێک بەناوی "ڕێکخراوی کەڤین بۆ دادپەروەری" لەلایەن دادوەر مینکس-ەوە دادەمەزرێنرێت. ئەم ڕێکخراوە سەرباری کۆمەڵێک شتی دیکە، خەڵاتێکی ساڵانە دەبەخشێتە خوێندکارێکی ئاوارە یان پەناهەندە کە لە پێناو مافی مرۆڤ یان دادپەرەری کۆمەڵایەتی تێدەکۆشێت. بیستنی ئەو بابەتە زۆر کاریگەربوو، پێشموایە خەڵاتی ڕێزلێنانێکی شایستەیە بە کەڤین و ژیانە کورتەکەی. بێگومانم خانەوادە و هاوڕێکانی شانازی بە خۆی و ئەو هەنگاوەی دەکەن کە دەبێتە هۆی گۆڕینی ژیانی ئەو گەنجانەی هەڵدەبژێردرێن و رەنگدانەوەی ڕەنج و تێکۆشانی خودی کەڤینە بۆ ئازادی و دادپەروەریی کورد.
گەلێک خەمبارم کە دواتر شتەکان بەرەو خراپی ڕۆیشتن و دەزانم خێزانەکەی چەندە بەباشی هەوڵیاندا لەنێویاندا ئاوازی دایکی، کە بەداخەوە تا ئێستا بە دیداری نەگەیشتووم، و نەزەندی پوری کە چەند ساڵێک ئیشم لەگەڵ کردووە. ناسینی نەزەند بە شەرەفێک دەبینم، بەو هەمووە کارەی کردوویەتی بۆ ژنان، بۆ کوردستان و بۆ شیعر. لەو کاتەوەی کەڤینم بینیوە، من و نەزەند بە درێژایی ئەم چەند ساڵە باسمان کردووە. شتەکە ڕوون بوو کە لەگەڵ تێپەڕینی کات و قورسبوونی شتەکان هەمووان هەوڵی تەواوی خۆیاندا تا یارمەتی بدەن. ئەوەندەی من ئاگاداربووم، خێزانەکەی هەر ئەوە مابوو کێوەکانی بۆ بڕوخێنن! هیوادارم کەس پێی وانەبێت خێزانەکەی کەمتەرخەم بووبێتن. بەپێی ئەو زانیارییەی لەسەر ئەو کەیسە ئاڵۆزانە هەمە، پێموایە ئەوەی دەشیا بکرێت خانەوادەکەی کردی، بەڵام دواجار توانا شاراوە جوانەکانی چیدی درکیان پێناکرێت.
لە هەمان کاتدا، کەڤین کەسێکی گەشاوە و چالاک بوو. گەلێک خۆشحاڵ بووم بەو کاتانەی بەیەکەوە بەسەرمان برد، خۆزگە دەکرا منیش پاڵپشتییەکی زیاتری ئەو و ئێوەشم بکردایە. هیوا دەخوازم ڕێز بگرن لە ژیانی، هەوڵەکانی بۆ دادپەروەری بۆ نەتەوەی کورد، ڕۆحە ناباوەکەی و سوربوونی لەسەر ژیانی ئازادانە. ڕەنگە بە تێپەڕینی کات ڕێزگرتن لەو هەمووە شتەی ئەو ئاسانتر بێت، چونکە ئەو بەڕاستی دەیویست ئازاد بێت، ئەی وانەبوو؟
رۆحێکی ئازاد کە نەدەتوانرا جڵەو بکرێت، لاوێکی بێوێنە.
دەرئەنجام
بەکورتی، ناسینی کەڤین شەرەفێکی گەورە بوو. هەروەکو پیشتر گوتم، بەڕاستی زۆر کەیفم پێیدەهات. کەمێک متمانەی بە من هەبوو، کاتانێکی فرە دڵخۆشکەر و گفتوگۆی سەرنجڕاکێشمان هەبوو. سوپاس کەڤین کە هێندە ڕۆحسوک بوویت، بەڕاستی کاتێکی سەنگین بوو.
کەڤین، تۆ لە دڵماندا دەمێنیتەوە، هیوادارم بۆ هەمیشە لە بیرەوەریدا بدرەوشێیتەوە ، سەرەڕای ئەوەی شتەکان بەرەو قورسی دەڕۆیشتن و کات تێدەپەڕی، چەندە کەسێکی مەزن بووی.
کەسیکی مەزن، تەنانەت بەو ناباوییەتەوە، بەو سۆزە بەتینە ناترادیشناڵییەتەوە و بەو ئالنگارییانەی دواتر هاتنە سەر ڕێگەت.
تۆ وەکو نەیزەکێکی درەوشاوەی خێرا و کەمتەمەن بوویت –ڕێگەی خەڵکە باوەکانی وەکو ئێمەت زیاتر ڕوناک کردەوە- کە بە ئومێدەوە دەگەشایتەوە کاتێک ئاسمانەکانت تەی دەکرد، تەنها بۆ کاتێکی کورت! لە ئاسمانەکانی ئێمەدا ڕادەکشایت تا ئەوکاتەی شتەکان ئاڵۆز بوون.
کەڤین، جیهان خۆشبەخت بوو کە تۆی هەبوو، ئەگەر بۆ کاتێکی کەمیش بووبێت. هەر بەڕاست جیهان خۆشبەخت بوو کە تۆی هەبوو.
ڕەنگە تۆ زیاتر لە نەیزەکیک بووبێتی، زیاتر لە ئەستێرەیەکی تەمەن کورت دەچوویت کە کڵپەت دەکرد و دەگەشایتەوە هەرچەندە کاتە ناخۆشەکان و تاریکی پێش دەهاتن.
ئەستێرەیەکی کەم تەمەنی گەشاوە، سوپاس کەڤین بۆ ئەو ژیانە پوختەت.
لەگەڵ هاوخەمیم
جیڵ
هاوڕێی لەمێژینە و هاوکاری نەزەند
پرۆفیسۆر ئەمەریتا جیڵ هەیگ